previous next


34.24.

putarent: see note on 32 21. — Ariovistum, etc.: Direct —

Ariovistus me consulepopuli Romani amicitiam adpetiit; cur huncquisquam ab officio discessurum iudicet ? Mihi quidem persuadetur, cognitis meis postulatiseum neque meam neque populi Romani gratiam repudiaturum. Quod si furoreimpulsus bellum intulerit, quid tandem vereamini? aut cur de vestra virtute aut de mea diligentia desperetis? Factum esteius hostis periculum … ; factum estetiam nuper in Italia servili tumultu, quos tamen aliquid usus ac discipline quam a nobis acceperant sublevabant. Ex quo iudicari potest quantum habeat in se boni constantia, propterea quod, quosinermīs sine causa timuististimueritis), hos postea armatos superavistis .

Denique hi sunt idem Germani quibuscum saepenumero Helvetii congressi, non solum in suis sed etiam in illorum finibus, plerumque superaverunt; qui tamen pares esse nostro exercitui non potuerunt. Si quos adversum proeliumcommovet, hi, si quaerentquaerant), reperire possuntAriovistumdispersos subito adortum, magis rationequam virtute vicisse. Cui rationi contra homines barbaroslocus fuit, hac ne ipse quidem sperat nostros exercitus capi posse.

Qui suum timorem in rei frumentariae simulationemconferunt faciunt adroganter, cumde officio imperatoris desperarevideanturvidentur). Haec mihi sunt curae; frumentum Sequani, … subministrant, iamque suntfrumenta matura; de itinere vosipsiiudicabitis.

Quod non fore dicto audientesdicimini more probably dicuntur milites), nihil egoea re commoveor; scio enim, quibuscumque exercitus dicto audiens non fuerit, … avaritiam esse convictam; mea innocentia perpetua vita, felicitasbello est perspecta.

Itaque egoquodconlaturus fui repraesentabo, etcastra movebo, utintellegere possim utrum apud vos pudoran timor plus valeat. Quod si praeterea nemo sequetur, tamen egocum sola decima legione ibo, de qua non dubito, mihique ea praetoria cohors erit.

This speech, one of the most remarkable, if not of the most famous, of antiquity, stamps Caesar as a consummate orator as well as an able general. His whole fortunes may be said to have depended on this campaign, at the outset of which he is confronted with a mutiny. By this skillfully contrived address, in which he glosses over the difficulties of the undertaking, which he must have known well; he contrives to inspire in his soldiers the Roman spirit, which was invincible whenever it was really roused. Caesar's marvellous conquest of Gaul depended quite as much on the devotion of his soldiers as on his unequalled ability as a general.


Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 United States License.

An XML version of this text is available for download, with the additional restriction that you offer Perseus any modifications you make. Perseus provides credit for all accepted changes, storing new additions in a versioning system.

hide Display Preferences
Greek Display:
Arabic Display:
View by Default:
Browse Bar: