8.
[19]
haec si tecum, ut1 dixi, patria loquatur, nonne impetrare
debeat, etiam si vim adhibere non possit? quid, quod
tu te2 in custodiam dedisti, quod vitandae suspicionis
causa ad3 M'. Lepidum te habitare velle dixisti? A quo
non receptus etiam ad me venire ausus es, atque ut
domi meae te adservarem rogasti. cum a me quoque
id responsum tulisses, me nullo modo posse isdem parietibus
tuto esse tecum, quia4 magno in periculo essem
quod isdem moenibus contineremur, ad Q. Metellum
praetorem venisti. A quo repudiatus ad sodalem tuum,
virum optimum, M. Metellum5 demigrasti, quem tu videlicet
et6 ad custodiendum te diligentissimum et ad suspicandum
sagacissimum et ad vindicandum fortissimum
fore putasti. sed quam longe videtur a carcere atque a
vinculis abesse debere qui se ipse7 iam dignum custodia
iudicarit?
[20]
quae cum ita sint, Catilina, dubitas, si emori
aequo animo non potes, abire in aliquas terras et vitam
istam multis suppliciis iustis debitisque ereptam fugae solitudinique
mandare?
'refer' inquis 'ad senatum'; id enim postulas et, si hic
ordo placere sibi8 decreverit te ire in exsilium, obtemperaturum
te esse dicis. non referam, id quod abhorret a meis
moribus, et tamen faciam ut intellegas quid hi de te
sentiant. egredere ex urbe9, Catilina, libera rem publicam
metu, in exsilium, si hanc vocem exspectas, proficiscere.
quid est? ecquid attendis, ecquid10 animadvertis horum silentium?
patiuntur, tacent. quid exspectas auctoritatem
loquentium, quorum voluntatem tacitorum perspicis?
[21]
at11
si hoc idem huic adulescenti optimo P. Sestio, si fortissimo
viro M. Marcello dixissem, iam mihi consuli hoc ipso in
templo senatus12 iure optimo vim et manus intulisset. de te
autem, Catilina, cum quiescunt, probant, cum patiuntur,
decernunt, cum tacent, clamant, neque hi solum quorum
tibi auctoritas est videlicet cara, vita vilissima, sed etiam
illi equites Romani, honestissimi atque optimi viri, ceterique
fortissimi cives qui circumstant13 senatum, quorum tu et14
frequentiam videre et studia perspicere et voces paulo ante
exaudire potuisti. quorum ego vix abs te iam diu manus
ac tela contineo, eosdem facile adducam ut te haec quae
vastare15 iam pridem studes relinquentem usque ad portas
prosequantur.
This text is part of:
Search the Perseus Catalog for:
Click on a word to bring up parses, dictionary entries, and frequency statistics
1 ut ita ut aho2
2 tu te CAVb: tu te ipse cett.
3 ad α, Servius ad Aen. i. 24: apud cett.
5 M. Metellum Metellum α: M. Marcellum cett.
6 te om. a
8 placere sibi CAV: om. sibi a: sibi placere cett.
9 ex urbe de urbe t: de turba CAV
10 quid est α: quid est Catilina cett.
11 at ao2: ac cett.
12 senatus hoc loco hab. αh: post optimo βγ
13 circumstant αh: stant circum (-ca l) cett.
14 tu et et tu CAVt: fort. tu delendum
M. Tullius Cicero. M. Tulli Ciceronis Orationes: Recognovit brevique adnotatione critica instruxit Albertus Curtis Clark Collegii Reginae Socius. Albert Curtis Clark. Oxonii. e Typographeo Clarendoniano. 1908. Scriptorum Classicorum Bibliotheca Oxoniensis.
The National Endowment for the Humanities provided support for entering this text.
This work is licensed under a
Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 United States License.
An XML version of this text is available for download, with the additional restriction that you offer Perseus any modifications you make. Perseus provides credit for all accepted changes, storing new additions in a versioning system.